အိုမီဂါသရီးဆိုတာ 

လူခႏၵကိုယ္မွာမရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ မျပည့္ဝ ဆီတစ္မ်ိဳးပါ။ အဆီရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံၾကမ္း CH3 - C- ..COOH ရွိတဲ့အနက္မွာ၊  ပထမဆုံး double bond (C=C) ဟာ CH3 ဘက္ကေရရင္ သုံးခုေျမာက္မွာ ရွိေနလို႕ ၊ n3 fatty acid / အိုမီဂါသရီး လို႕ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

n3 fatty acid အမ်ားၾကီးရွိတဲ့အနက္မွာ ထင္ရွားတာေတြကေတာ့ alpha linoleic acid (ALA)၊ eicosapentoic  acid (EPA) ၊ နဲ႕ docosahexaenoic acid (DHA) တို႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။




နမူနာ အေနနဲ႕ EPA ရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံေလးပါ။ ၃ လို႕ ေရးထားတဲ့ ေနရာ မွာ အေၾကာင္းေလးႏွစ္ေၾကာင္းရွိလို႕ n3 fatty acid လို႕ ေခၚပါတယ္။

ႏို႕တိုက္သတၱဝါေတြမွာ n3 fatty acid ကို မဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေပမယ့္၊ ALA မွတဆင့္ EPA, DHA ကို ကူးေျပာင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။

ေတြ႕ရွိပုံ

အိုမီဂါ သရီးကို ၁၉၃၀ေက်ာ္ကတည္းက  ပုံမွန္ၾကီးထြားဖို႕နဲ႕ က်န္းမာေရး အခန္းကဏၭမွာပါဝင္တာကို စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ေပမယ့္၊ သူ႕ရဲ့ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အေရးပါပံုေတြကို ၁၉၉၀ေနာက္ပိုင္းမွာ တဟုန္တိုး ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ အေရးပါပုံကို စတင္ေတြ႕ရွိပုံက 1970 မွာျပဳလုပ္တဲ့ စစ္တမ္းမွာ Greenland ေဒသမွာေနထိုင္တဲ့ ေဒသခံေတြဟာ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ထက္ အသားကို မ်ားမ်ားစားေပမယ့္ တျခားလူမ်ိဳးမ်ားထက္ ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ သိသိသာသာ အျဖစ္နည္းတယ္ဆိုတာပါပဲ။

အိုမီဂါသရီးရဲ့ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား

ကင္ဆာ

ရင္သား၊ အူမၾကီးနဲ႕ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြါးျခင္းကိုကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ DHA ပမာဏ ေသြးနီဥနံရံမွာမ်ားမ်ားရွိျခင္းဟာ၊ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နည္းျခင္းနဲ႕ စပ္ဆက္လ်က္ရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသား ၃၄၀၀ ပါဝင္တဲ့ သုေတသန မွာ၊ ေသြးထဲ အျမင့္ဆုံးပါတဲ့အုပ္စုဟာ၊ အနည္းဆုံးရွိတဲ့ အုပ္စုထက္ အလ်င္အျမန္ပ်ံ႕ပြါးႏိုင္တဲ့ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြါမႈ ၂ဆခြဲပိုနည္းပါတယ္။

၂၀၀၇မွာျပဳလုပ္တဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္မွာေတာ့၊ ကင္ဆာေရာဂါသည္ေတြ ကို အိုမီဂါသရီး ေပးၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ၊ အစားစားခ်င္စိတ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႕ ဆက္လက္အသက္ရွင္ႏိုင္တဲ့ ကာလ (survical year) ပိုရွည္သြားပါတယ္။

ႏွလုံးေရာဂါ

၁၉၉၉မွာ GISSI-Prevenzione က လတ္တေလာ heart attack ႏွလုံးပုပ္ျခင္း (myocardial infarct) ရထားခံရတဲ့ လူနာမ်ားကို ေပးၾကည့္တဲ့အခါ၊ ေသဆုံးမႈ၊ ႏွလုံးအလုပ္မလုပ္ေတာ့ျခင္း၊ ရုတ္တရက္ႏွလုံးရပ္ေသဆုံးျခင္းတို႕ကို 20%, 30%, 45% ရာခိုင္ႏႈန္း အသီးသီး ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။။

American System of Health System Pharmacy ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ေသြးတြင္းအဆီပမာဏ triglyceride သိသိသာသာမ်ားေနသူမ်ားကို EPA, DHA နဲ႕ monounsaturated fatty acid အ ေရာ ၄ ဂရမ္ကို ေပးၾကည့္တဲ့အခါ triglyceride ပမာဏဟာ45% ေလ်ာ့က်သြားျပီး၊ VLDL (very low density lipid) ပမာဏဟာ 50% ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ VLDL ဟာ ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါနဲ႕ ေသဆုံးမႈမွာပါဝင္တဲ့ အဓိကတရားခံပါ။

၂၀၀၇ ဂ်ပန္မွာ ျပဴလုပ္တဲ့ သုေတသနအရ၊ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ သၾကားပမာဏကို ေကာင္းေကာင္းမထိန္းႏိုင္တဲ့ ဆီးခ်ိဳေဝဒီနာရွင္မ်ားရဲ့ တဝက္ ကို ေပးၾကည့္တဲ့ အခါ၊ႏွစ္ႏွစ္ ၾကာတဲ့အခါ ဦးေနာက္ကို သြားတဲ့ ေသြးေၾကာမ (carotid artery) ရဲ့ က်ဥ္းေနတဲ့ ေနရာေတြဟာ၊ သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္းသြားပါတယ္။

သူ႕ဆီမွာ ႏွလုံးတုန္ျခင္းကိုေလွ်ာ့ခ်ေပးတဲ့ အျပင္၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ (အေပၚေသြး) ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးတဲ့ အာနိသင္အနည္းငယ္လည္းရွိပါတယ္။

ကိုယ္ခံစြမ္းအား

၉လမွာ ၁၂လၾကားမွာရွိတဲ့ ဒတ္ရွ္ ကေလးငယ္ေတြရဲ့ အစာထဲကို ငါးၾကီးဆီ ထည့္ေႂကြးတဲ့အခါမွာ၊ သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ဟာ တျခားကေလးမ်ားထက္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာတာေတြ႕ရပါတယ္။

ဦးေနာက္ႏွင့္ အာရုံေၾကာ

စိတ္ကဆင့္ကလ်ားေရာဂါ (schizophrenia) ရွိတဲ့ သူေတြမွာ  အိုမီဂါသရီးနဲ႕အိုမီဂါ၆ ပမာဏဟာ ပံုမွန္သူေတြထက္သိသိသာသာေလ်ာ့နည္းေနပါတယ္။ Schizophrenia  ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြမွာ EPA, DHA ေပးတာက ေရာဂါ  ျဖစ္လာမႈကို ၉၅%အထိေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အယ္ဇိုင္းမားေရာဂါ၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ အသက္ၾကီးရင့္လို႕ မွတ္ဉာဏ္မေကာင္းေတာ့ျခင္းေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္


တေန႕တာလိုအပ္ခ်က္

တေန႕တာလိုအပ္ခ်က္ ဘယ္ေလာက္ျပည့္မွီေအာင္စားရမယ္ဆိုတာမရွိပါဘူး။ သို႕ေပမယ့္၊ တေန႕တာ ေယာက်္ားဆိုရင္ 1.6gram ၊ နဲ႕ မိန္းမဆိုရင္ 1.1 gram အထိ စားသုံးျခင္းကို လက္ခံထားပါတယ္။

အိုမီဂါ သရီး ႂကြယ္ဝေသာအစားအစာမ်ား

အဆီထူေသာ ပင္လယ္ငါး (ေဆာ္လမြန္၊ မက္ကရယ္၊ ငါးသတာၲ စသည္)
ငါးၾကီးဆီ
Krill
Green Lipped Mussel
Flaxseed
ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး
ပင္လယ္ဖ်ံဆီ